Mozart là một nhà soạn nhạc người Áo. Ông chỉ sống 35 năm nhưng đã để lại cho hậu thế hơn 600 bản nhạc kinh điển cùng hàng loạt bí ẩn về cuộc đời mình. 15 sự thật thú vị về nhà soạn nhạc vĩ đại Mozart sẽ khiến bạn càng thêm hiểu và yêu quý thiên tài âm nhạc lừng danh trong thế giới nhạc cổ điển. Chúng ta cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Wolfgang Amadeus Mozart tên đầy đủ là Johannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart (27/01/1756 – 05/12/1791), là nhà soạn nhạc nổi tiếng người Áo.
Dù chỉ sống 35 năm nhưng Mozart đã để lại một gia tài đồ sộ cho nền âm nhạc cổ điển. Các tác phẩm của ông được xem là đỉnh cao trong các thể loại nhạc piano, nhạc thính phòng, nhạc giao hưởng, nhạc tôn giáo và opera. Joseph Haydn đã viết rằng: “Hậu thế sẽ không nhìn thấy một tài năng như vậy một lần nữa trong 100 năm”.
1. Mozart thuận tay nào?
Những người thuận tay trái được cho là có khả năng sáng tạo hơn những người thuận tay phải, và Mozart– cũng giống như nhiều nghệ sĩ khác, thuận tay trái. Danh sách còn có Sergei Rachmaninoff, Carl Philippe Emmanuel Bach, Ludwig van Beethoven, Niccolo Paganini, và các nghệ sĩ thời nay như Daniel Barenboim và Nicola Benedetti.
2. Bản nhạc cuối cùng của Mozart
Requiem (nhạc cầu hồn) là một trong những sáng tác nổi tiếng nhất của Mozart . Nhiều người tin rằng chính ông viết tác phẩm này cho chính mình. Tuy nhiên cũng có lời đồn rằng: một bá tước bí ẩn Franz von Walseg nói rằng ông đã tự viết nó cho đám tang của vợ mình. Đây là một trong nhiều câu chuyện xoay quanh Requiem, mỗi câu chuyện cần được xem xét.
Vì không biết ai là người viết bản Requiem, khiến nhiều người tin rằng Mozart được trả tiền để viết bản Requiem cho đám tang của chính mình. Tuy nhiên, ông đã bị ốm một thời gian và trạng thái tâm trí rõ ràng là không sáng suốt. Có nhiều bằng chứng cho thấy Mozart đã qua đời trước khi hoàn thành tác phẩm này.
Phiên bản hoàn chỉnh của Requiem (được hoàn thiện bởi Franz Xaver Sussmayr) đã được chơi tại đám tang của Mozart. Ngoài ra, tác phẩm cũng được trình diễn tại lễ an táng của Napoléon I vào năm 1840 và tại đám tang của Frederick Chopin năm 1848.
3. Tên gọi khác của Mozart là gì?
Mặc dù trong phim “Amadeus” và trên những chương trình sân khấu mô tả Mozart được Constanze (vợ) gọi là ‘Wolfie’, tuy nhiên không có bằng chứng trong bất kỳ tài liệu đương thời nào chứng thực điều này.
4. Tên thật của Mozart
Mặc dù chúng ta biết tên của ông là Wolfgang Amadeus Mozart, tuy nhiên trước đó ông được đặt tên là Joannes Chrysostonus Wolfgangus Theophilus Mozart. Theophilus trong tiếng Hy Lạp có nghĩa là “được Chúa yêu thương”. Nhưng dường như có lẽ Mozart thích bản dịch tiếng Latinh- Amadeus.
Là người đa ngôn ngữ, Mozart thường chuyển tên của mình sang các ngôn ngữ khác và từ năm 1770 trở đi, ông thường dùng Amadeo hoặc Amade làm tên đệm của mình. Mozart cũng còn có một tên khác nữa: Tại một buổi hòa nhạc ở Prague vào năm 1791 để quyên góp tiền cho gia đình sau khi ông qua đời, tên ông đã được công bố để tưởng nhớ là Wolfgang Gottlieb Mozart – Gott (Chúa) lieb (tình yêu).
5. Nơi an nghỉ của Mozart
Mozart đã được chôn cất trong một ngôi mộ bình thường, không phải là một ngôi mộ của những người khốn khổ như chúng ta thường nghe. Ông ấy nghèo, nhưng không phải là một người ăn mày, điều này khác xa với những câu chuyện xoay quanh cái chết của ông.
Khác với ngôi mộ của quý tộc, ngôi mộ bình thường có thể được đào lên sau mười năm. Đây là lý do tại sao người ta vẫn chưa biết tung tích hài cốt của ông.
6. Bản giao hưởng Jupiter
Bản giao hưởng cuối cùng của Mozart (số 41, K.551) được gọi là Bản giao hưởng Jupiter. Cái tên này được đặt ra bởi nghệ sĩ vĩ cầm, nhà soạn nhạc và diễn viên người Đức – Johann Peter Salomon sau cái chết của Mozart. Không ai thực sự biết tại sao ông lại gọi nó như vậy, nhưng cái tên này vẫn được giữ lại và trở nên phổ biến vào đầu những năm 1800.
7. Mozart còn có khiếu hài hước đặc biệt
Ông cũng như các thành viên khác trong gia đình mình, có một khiếu hài hước kỳ lạ, điều này thường xuyên được nhắc đến trong những bức thư của họ. Khi Thủ tướng Anh – Margaret Thatcher lần đầu tiên xem vở kịch Amadeus ở London vào năm 1979, bà đã khiển trách đạo diễn vở kịch về việc sử dụng các từ gồm bốn chữ cái.
Các nhà nghiên cứu cho biết rằng trong các lá thư của Mozart thường thể hiện khiếu hài hước “đặc biệt trẻ con” của ông. Những bức thư này đặc biệt hướng đến người em họ Maria Anna Thekla. Khi xem xét các bức thư và âm nhạc của ông, có một số giả thuyết rằng Mozart mắc phải hội chứng Tourette.
8. Mozart và Toán học: Tỷ lệ vàng (Golden Section)
Người ta thường nói rằng Mozart rất thích toán học. Nhiều nhà nghiên cứu đã phát hiện những phương trình toán học được viết ngoài lề của một số tác phẩm. Điều này dấy lên câu hỏi về việc ông có thể đã sử dụng Toán học trong quá trình sáng tác.
Không ai trả lời thỏa đáng tần suất áp dụng “tỷ lệ vàng” trong âm nhạc của ông nhưng có nhiều bằng chứng xác đáng chứng minh điều này. Kiểm tra các bản sonata piano, hoặc thậm chí toàn bộ các chương trong vở opera của ông (Màn II của “Cosi fan Tutti” là một ví dụ tuyệt vời), người ta có thể thấy rằng “tỷ lệ vàng” được áp dụng trong các bản nhạc một cách chuẩn xác.
Ở dạng sonata, các movement thường được chia thành một phần mô tả, theo sau đó là một phần phát triển và một phần tóm tắt lại. Ví dụ như: trong tác phẩm The first movement: Sonata No.1 in C major chứa 100 ô nhịp được chia hoàn hảo thành hai phần – 38 ô nhịp ở phần đầu tiên và 62 ô nhịp ở phần thứ hai; tỷ lệ 0,618; giống như “tỷ lệ vàng (Golden Section).
Nó không xuất hiện trong mọi tác phẩm nhưng nó có tần suất xuất hiện đáng kể gây sự ngạc nhiên cho không ít nhà nghiên cứu.
9. Mozart và Van Halen
Rocker huyền thoại người Mỹ gốc Hà Lan – Eddie van Halen đã đặt tên cho con trai nhạc sĩ của mình là Wolfgang van Halen theo tên của Mozart.
10. Bản concerto thứ hai dành cho piano
Mozart giống như nhiều nhà soạn nhạc vĩ đại khác, rất xuất sắc trong việc ứng tấu trên piano và sáng tác ngay tại chỗ.
Trong một bức thư của mình gửi cho cha mình, ông đề cập đến bản concerto thứ hai cho piano (K. 382): “Bất cứ khi nào con chơi bản concerto này, con chơi bất cứ điều gì diễn ra với con vào lúc này. Cha không được cho phép bất kỳ ai khác chơi bản nhạc vì con đã đặc biệt sáng tác cho riêng mình.”
11. 5 bản hòa tấu cho vĩ cầm
Vào năm 1775, Mozart đã viết 5 bản hòa tấu dành cho violin, đó là một kỳ tích đáng kể đối với bất kỳ nhà soạn nhạc cổ điển nào, nó còn được coi là đáng kinh ngạc hơn nữa khi ông sáng tác chúng khi chỉ mới 19 tuổi.
Bạn còn phải ngạc nhiên hơn nữa, 5 bản hòa tấu là những tác phẩm đầu tiên của ông luôn được biểu diễn trong các tiết mục hòa nhạc của thế giới.
12. Mozart ghét chơi sáo
Mozart từng thú nhận là không thích sáo, ông chỉ sáng tác khi được yêu cầu. Trong một bức thư gửi cho cha mình, ông đã nói rằng ông thường sáng tác vào ban đêm và “Hơn nữa, cha biết rằng con trở nên khá chán nản bất cứ khi nào con bắt buộc phải viết cho một nhạc cụ (sáo) mà con không thể chịu đựng được.”
13. Mẹ Mozart qua đời trong sự nghèo khổ
Cha của Mozart – Leopold Mozart đã gửi ông đến Paris vào năm 1778 cùng với mẹ anh, nhưng họ thực sự không có thời gian vui vẻ ở đó. Ông dành nhiều ngày để chơi nhạc cho những người giàu có, những người chỉ đơn giản là không quan tâm đến tài năng của ông.
Mozart đã viết thư cho cha mình để phàn nàn về cách ông bị đối xử. “Họ sắp xếp để con đến chơi vào một ngày như vậy, con chơi nhạc và nghe thấy họ nói rằng “Ồ, thật là kỳ diệu, tuyệt vời quá, không thể tưởng tượng nổi! Và sau đó là “Tạm biệt!”
Không có tiền và chỉ có ít thức ăn, ông vĩ đại đã giảm bớt việc dạy học để kiếm tiền sau khi rong ruổi khắp các con phố để tìm việc làm. Mẹ ông sau đó bị ốm và qua đời trong khách sạn tồi tàn ở Paris. Lúc đó, Mozart chỉ mới 22 tuổi.
14. Kỹ thuật Virtuoso
Không giống như Chopin, người rất vui khi sử dụng các ngón đàn độc đáo trong các tác phẩm trên bàn phím, hay Beethoven, người cố tình sử dụng các ngón đàn khác lạ để khiến tác phẩm khó chơi hơn, còn trong các tác phẩm của Mozart, ông coi trọng việc nhấn ngón đúng lúc, kỹ thuật mượt mà, linh hoạt và một bàn tay ổn định.
Ông không thích những kỹ thuật điêu luyện mà chỉ đơn giản là một cái cớ để phô trương.
15. Mozart biết viết nhạc trước khi biết chữ
Ngay từ bé, Mozart đã là một thiên tài trong lĩnh vực âm nhạc. Lúc lên 3 tuổi, ông đã chăm chú nhìn chị mình (7 tuổi) được bố dạy chơi nhạc. Khi 4 tuổi, ông được bố (Leopold Mozart) dạy chơi các bài nhạc đơn giản và ông không mắc một lỗi nào. Năm lên 5 tuổi, ông bắt đầu sáng tác những bài nhạc đầu tiên khi chơi đùa với bố mình, chính bố ông là người ghi chép lại.
Ông biết viết nhạc trước cả khi biết viết chữ. Năm 6 tuổi, ông lần đầu tiên biểu diễn trước hoàng gia, các thành viên hoàng gia đã vô cùng kinh ngạc về tài năng này và cho rằng ông là một người lùn trưởng thành cho đến khi thấy ông rượt đuổi một con mèo/chó xung quanh căn phòng.
Hy vọng 15 sự thật trên về Mozart sẽ giúp bạn càng thêm mến mộ tài năng và cảm thương trước số phận của ông. Mozart qua đời khi chỉ mới 35 tuổi nhưng gia tài ông để lại cho thế giới thật đáng ngưỡng mộ. Ông là một trong số những nhà soạn nhạc vĩ đại nhất trong thế giới nhạc cổ điển-người được mệnh danh là thiên tài của mọi thiên tài. Nhân loại dù trải qua bao nhiêu thế kỷ vẫn nhắc mãi tên ông!
Tổng hợp
