Vào năm 1854, vua Tự Đức ra lệnh xử tử 17 viên quan nhận hối lộ của thương nhân nước ngoài. Theo các tài liệu lịch sử lưu lại, đây là vụ án xử tội nhận hối lộ lớn nhất ở nước ta thời kỳ phong kiến.
Là con trai của vua Thiệu Trị, vua Tự Đức trị vì đất nước trong 36 năm (1847-1883). Ông chính là vị vua trị trì đất nước lâu nhất trong số 13 đời vua nhà Nguyễn.
Theo sử sách, Tự Đức là vị vua thứ tư của triều Nguyễn được người đời nhớ đến là vị vua nhân từ, có đức có tài và luôn hết lòng vì nước vì dân.
Đặc biệt, vua Tự Đức rất ghét tham quan nên có những động thái quyết liệt trong việc chống tham nhũng, làm trong sạch bộ máy chính quyền để nhân tân tin tưởng, có cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Vì vậy, vua Tự Đức yêu cầu quan lại đại thần phải chăm lo thực hiện tốt bổn phận và giữ đúng phép tắc thanh liêm.
Để ngăn chặn và xử lý tham quan, vua Tự Đức giao cho quan Ngự sử và Án sát điều tra. Nếu phát hiện quan lại nào tham nhũng thì xử lý nghiêm khắc để răn đe kẻ khác.
Dưới thời vua Tự Đức, một vụ án tham ô lớn nhất bị phát hiện và xử lý. Cụ thể, vào tháng 12/1854, thương nhân Trung Quốc tố giác một số quan lại của triều đình nhà Nguyễn nhận hối lộ của các thuyền buôn ngoại quốc.
Khi nhận được tin báo, vua Tự Đức lập tức phái quan Quản viện đô sát dẫn đầu một đoàn thanh tra đến Quảng Nam để điều tra nội dung tố giác có thật hay không.
Kết quả điều tra của Quản viện đô sát phát hiện vụ nhận hối lộ lớn khi có sự liên quan của nhiều quan lại có chức vụ cao. Dù vậy, tất cả những người phạm tội đều bị xử lý nặng.
Án được trình lên, chiếu theo Hoàng Việt luật lệ, 17 người bị xử tội giảo giam hậu (bắt thắt cổ chết nhưng còn tạm giam đợi lệnh), 25 người bị tội lưu đày, 12 người bị tội làm lao dịch, 8 người bị phạt đánh gậy và cách chức.
Trong vụ án này, nhiều quan lớn bị kết tội như Tham tri Bộ Hộ Phan Tĩnh, nguyên Bố chánh Đào Trí Phú, nguyên đốc học Phan Bật chia nhau 60 lạng bạc bị tội lưu đày. Tri phủ Điện Bàn là Nguyễn Bá Đôn ăn hối lộ 12 lạng bạc, án sát Đặng Kham nhận đút lót 82 lạng bạc. Sau khi bị bắt giam, Đặng Kham lâm bệnh chết trong tù.
Theo các tài liệu lịch sử lưu lại, đây là vụ án xử tội tham ô lớn nhất ở nước ta thời kỳ phong kiến.
Theo Kiến thức
