Là người hùng của phong trào kháng chiến Celte trước sự xâm lăng của người Anglo-Saxon, vua Arthur là nhân vật gợi hứng cho các câu chuyện đẹp đẽ của những thi sĩ thời Trung cổ. Tuy là một trong những nhân vật nổi tiếng đã được đem lên màn ảnh rất nhiều lần nhưng ít ai biết được những câu chuyện, nhân vật thú vị xung quanh huyền thoại này.
1. Có thể chỉ là vị vua trong truyền thuyết
Vua Arthur là một nhân vật không có thật nhưng được toàn thế giới công nhận là một trong những nhân vật nổi tiếng nhất trong các truyền thuyết và thần thoại.
Tuy nhiên, nếu ông có thật sự tồn tại (điều này được rất ít các học giả đồng ý) thì Arthur không phải là một vị vua mà là chỉ huy của một lực lượng chiến đấu ưu tú. Hơn nữa, ông đã sống vào thời điểm hơn 500 năm trước khi xuất hiện trên các truyền thuyết thời Trung Cổ.
Tất cả những gì chắc chắn nhất hiện nay là câu chuyện về một người đàn ông tên Arthur hay Arturus đã dẫn dắt một nhóm chiến binh anh hùng khởi đầu cuộc kháng chiến của người Anh chống lại sự xâm lược của người Saxons, Jutes và những chủng tộc người khác ở phía Bắc Châu Âu vào khoảng thế kỷ V, VI sau Công Nguyên.
Một số giả thuyết khác cho rằng Arthur là một viên đại tá Rôma tên là Lucius Artorius Castus, người đã chiến đấu chống lại Picts (một bộ tộc phía bắc đã tạo thành một vương quốc lớn nhất trong Thời kỳ đen tối của Scottland)
Ngay cả nơi sinh sống của Arthur cũng như cơ sở hoạt động của anh cũng không xác thực. Camelot- thành phố pháo đài gắn liền với Vua Arthur được nhà thơ Pháp Chrétien de Troyes sáng tạo nên. Sự liên minh của Arthur cùng với Cornwall và một vài vùng của xứ Wales thực chất là ý tưởng được các nhà khảo cổ thế kỷ 18 như William Stukeley tạo nên.
Ông đã thực hiện cuộc điều tra khảo cổ học đầu tiên tại lâu đài Cadbury ở Somersetvà nhiều người tin rằng đây chính là nguồn gốc đầu tiên của Camelot. Sự thật về vua Arthur hiện tại vẫn là bí ẩn và có thể mãi mãi sẽ không ai biết được câu chuyện lịch sử đằng sau nhưng không thể phủ nhận được sức ảnh hưởng của vua Arthur đến rất nhiều tác phẩm văn hóa từ thời Trung Cổ kéo dài tới ngày nay.
2. Hội hiệp sĩ bàn tròn
Hội bàn tròn là tâm điểm xung quanh thế giới của Vua Arthur. Theo nhà thơ thế kỷ XIII Layamon, Arthur đã đặt người thợ mộc nổi tiếng Cornish một chiế bàn có thể chứa 1600 người (rõ ràng là quá cường điệu) nhưng có thể dễ dàng di chuyển để có thể chuẩn bị cho những buổi họp của ông.
Một số câu chuyện khác lại cho rằng chính Merlin, pháp sư của nhà vua đã làm ra chiếc bàn theo hình ảnh của Trái Đất và ông cũng là người đã kêu gọi những hiệp sĩ dũng cảm, trung thành nhất tham gia hội bàn tròn với mục đích chăm sóc cho những con người thấp cổ bé họng bị chiếm đoạt tài sản (đặt biệt là phụ nữ) và đảm bảo không một kẻ nào lộng quyền đối xử tàn nhẫn với người khác.
150 hiệp sĩ được cho rằng đã tham gia hội bàn tròn và mỗi người lại có một chuyến phiêu lưu kỳ ảo khác nhau. Họ được thử thách bằng những nhiệm vụ bất khả thi, đối mặt với các sinh vật bí ẩn trong bóng tối của những khu rừng rộng lớn, những tòa lâu đài, tàn tích bỏ hoang.
Nhiều người đã hoàn thành nhiệm vụ đánh đuổi được bọn quái vật, rồng, ma quỷ nhưng tất cả đều hướng đến mục tiêu lớn nhất là Chén Thánh, vật được Chúa Giê-su sử dụng trong bữa tiệc ly và tương truyền có khả năng đem lại sự trường sinh bất tử.
3. Vua Arthur có liên quan đến pháp sư Merlin
Merlin, cố vấn của vua Arthur, người đã xuất hiện rất nhiều trong các truyền thuyết dưới vai trò là một pháp sư, nhà tiên tri, một người hoang dã hoặc một nhà thơ có khả năng nhìn xa trông rộng. Ông được cho rằng đã giúp đỡ cho Uther Pendragon tiếp cận với Igrayne, phu nhân của công tước Gorlois xứ Cornwall.
Sự ra đời của Arthur có thể khiến cho vận mệnh cả hai quốc gia bị lâm nguy vì Cornwall và Anh vốn là đối thủ của nhau nên pháp sư Merlin đã đem Arthur vào một địa điểm bí mật trong rừng rồi im lặng quan sát anh.
Merlin cũng được cho rằng đã sắp xếp bài kiểm tra thanh gươm trong đá nổi tiếng, một thanh gươm được cắm chặt vào hòn đá to và chỉ có ai là nhà vua thật sự mới có thể rút ra được. Thanh gươm trong đá này thường bị nhầm lẫn bởi thanh Excalibur, thanh gươm huyền thoại được tương truyền có sức mạnh kỳ diệu.
Theo truyền thuyết thì Excalibur đã được Lady of The Lake, một nàng tiên trao cho Arthur sau khi thanh gươm trong đá bị vỡ trong một trận đánh.
Ngoài ra cũng có một truyền thuyết kể về Nimue, người hầu của Lady of The Lake đã trở thành kẻ thù của Merlin. Merlin đã đem lòng yêu say đắm một cô gái xinh đẹp nhưng chính cô đã lừa dối ông để lấy được những phép thuật của Merlin rồi nhốt ông lại vĩnh viễn trong một hang động. Nhiều năm sau đó, người ta vẫn nghe tiếng than khóc của Merlin và tạo nên truyền thuyết “The Cry of Merlin”
Nguồn gốc của Merlin cũng phức tạp như chính Arthur. Một loạt những bài thơ, những câu chuyện kỳ bí trong tự nhiên được cho là viết nên bởi một nhà thơ mang tên Myddrin, một tên khác của Merlin để thay thế tên gốc của ông vì khi phát âm Merlin trong tiếng Pháp nó lại rất giống từ merde (phân).
Nhà văn Geoffrey xứ Monmouth, người đã kể câu chuyện Arthur trong History of the Kings of Britain (1138) cũng đã viết nên cuốn Life of Merlin (c1150).
Geoffrey có kể về câu chuyện của một hoàng từ thế kỷ thứ VI đã hóa điên sau khi thấy các cháu trai của mình bị giết ngoài chiến trường và đã ẩn trốn trong rừng, kể những câu chuyện cho một con heo cưng và ông cho rằng vị hoàng tử này rất giống với Merlin được ông đề cập tới sau này trong cuốn History of the Kings of Britain.
4. Sự xuất hiện của những nàng tiên
Có rất nhiều nàng tiên xuất hiện trong các câu chuyện của Arthur và những hiệp sĩ của ông. Nguyên nhân của việc này rất có thể do nguồn gốc những câu chuyện này không bắt nguồn chủ yếu ở Anh quốc mà là Brittany hay còn được biết với tên gọi Armorica hay Aermorica, nơi gắn liền với niềm tin vào các vị thần cổ đại và là địa điểm loài tiên sinh sống.
Những câu chuyện thần tiên này đan xen với các câu chuyện về hiệp sĩ rất được yêu thích trong các buổi họp mặt của giới quý tộc, trí thức. Trong những buổi họp mặt này, những người hát rong sẽ kể các câu chuyện về Arthur và các hiệp sĩ đã được họ thuộc nằm lòng bằng cả trái tim.
Trong cuốn Cuộc đời Merlin có đề cập tới hòn đảo thần tiên Avalon với sự cai quản của 9 chị em đứng đầu là Morgan le Fay, người sau này sẽ trở thành kẻ thù của Arthur. Avalon cũng là nơi đã rèn nên thành Excalibur của Arthur.
Một học giả khác là Sir Thomas Malory đã miêu tả trong cuốn tiểu thuyết Le Mort D’Arthur rằng Morgan đã được đưa đến trường học trong một ni viện, nơi bà đã học phép thuật và thuật gọi hồn. Một số người còn cho rằng Morgan gần giống với các phù thủy hơn.
5. Chén Thánh
Nhiệm vụ lớn nhất mà các hiệp sĩ bàn tròn được giao là công cuộc tìm kiếm chiếc chén thánh, thánh tích bí ẩn nhất liên quan tới Chúa Giê-Su. Chiếc chén thánh này được tương truyền là vật mà Chúa Giê-Su đã sử dụng trong bữa tiệc ly và thánh Gioan đã dùng nó để hứng máu Chúa Giê-Su khi được xác Ngài từ thập giá xuống.
Nhiều câu chuyện cổ trước đây như trong thần thoại Celts có thể được xem là tiền thân của Chén Thánh. Họ miêu tả về một chiếc vạc có thể cung cấp thức ăn cho tất cả những người hùng và thậm chí đem người chết sống lại. Nhưng kể từ khi liên kết với niềm tin Công Giáo, chén thánh đã trở thành một thánh tích được rất nhiều người tìm kiếm trong đó có các hiệp sĩ của Arthur.
150 hiệp sĩ của Hội Bàn Tròn theo truyền thuyết đã ra đi tìm kiếm thánh tích này sau khi nó xuất hiện ở Camelot vào ngày lễ Chúa Thánh Thần hiện xuống. 150 người ra đi nhưng chỉ 3 người thành công đem về chén thánh đó là: hiệp sĩ thánh thiện Sir Galahad , Sir Percival giản dị và Sir Bors khảng khái.
Chính vì sứ mệnh này mà rất nhiều hiệp sĩ đã hi sinh dẫn đến sự suy yếu của Hội Bàn Tròn, tiền đề cho những ngày tháng đen tối khi con trai Arthur, Mordred nổi dậy chống lại ông, chấm dứt giấc mơ Camleot.
6. Chuyện tình Lancelot và Guinevere
Bên cạnh những chuyến phiêu lưu của các hiệp sĩ, chuyện tình yêu cũng được đề cập đến rất nhièu trong thế giới của Arthur. Nổi tiếng nhất phải kể đến là câu chuyện tình kinh điển của Lancelot và Guinevere. Nhà thơ Chrétien de Troyes thế kỷ thứ XII đã kể cho mọi người nghe chuyện tình này qua cuốn Lancelot, or the Knight of the Cart (c1177) của ông.
Không có câu chuyện nào về Lancelot trước đây nên có thể coi Chrétien đã sáng tạo nên ông. Lancelot là vị hiệp sĩ vĩ đại nhất của Hội Bàn Tròn và là đồng minh đáng kính của Arthur nhưng ông trở nên nổi tiếng nhờ mối tình lén lút với nữ hoàng Guinevere.
Nữ hoàng Guinevere đã từng bị bắt cóc bởi lãnh chúa Melwas, người đã đem lòng yêu cô và Lancelot đã lập tức lên đường giải cứu nữ hoàng. Để đến được tòa lâu đâu của Melwas, Lancelot đã phải ngồi trên một chiếc xe áp giải tù nhân. Nhưng Lancelot đã do dự một lúc trước khi đưa ra quyết định, Guinevere khi biết được chuyện này đã cho rằng Lancelot không xứng đáng với tình cảm của mình.
Câu chuyện tình của hai người còn trải qua nhiều thăng trầm khác nhau khi Arthur đã cưới Guinevere về làm vợ. Đỉnh điểm nhất là khi nhà vua phát hiện ra mối tình vụng trộm của hai người, Arthur đã xử tử Guinevere bằng cách hỏa thiêu nàng. Lancelot lao vào giữa các hiệp sĩ anh em của mình để chiến đấu và giải cứu Guinevere.
Điều này khiến cho Arthur buộc lòng phải tấn công người đồng đội thân tín của mình nhưng chính đây là lúc binh lực của Arthur suy yếu và không kịp trở tay trước sự nổi loạn của Mordred. Lancelot sống cuộc đời ẩn dật tới khi chết còn còn Guinevere trở thành tu sĩ tại Amesbury cho đến khi qua đời ở đó.
7. Cái chết của nhà vua
Đế chế của Arthur bị suy yếu dần bởi công cuộc tìm kiếm Chén Thánh rồi đến vụ lùm xùm của Lancelot và Guinevere. Một cuộc chiến lớn đã diễn ra ngay sau khi Lancelot giải cứu Guinevere. Tâm điểm của cuộc chiến là khi Lancelot giết chết hai người đàn ông giỏi nhất của Arthur, Gareth và Gaheris.
Anh trai của cả hai, hiệp sĩ nổi tiếng Sir Gawain đã coi Lancelot là tử thù của mình. Vua Arthur buộc lòng phải dẫn quân sang Pháp tấn công tòa lâu đài của Lancelot để đáp trả lại hành động của ông.
Trong khi vua Arthur và Gawain đang tấn công Lancelot, con trai của Arthur là Mordred đã đem quân ra tại quê nhà và tựng xưng mình là vua. Arthur ngay lập tực trở về Anh và một trận chiến lớn diễn ra tại Camlann. Arthur giết chết được Mordred nhưng ông cũng bị trọng thương và phải đến Avalon để chữa lành.
Sir Bedivere, người hiệp sĩ trung thành của Arthur sau trận chiến đã ném thanh gươm Excalibur xuống hồ, nơi mà Arthur đã được trao thanh gươm và bắt đầu cho triều đại của ông. Một bàn tay bí ẩn xuất hiện chụp lấy thanh gươm rồi từ từ kéo nó xuống tạo thành một điển tích được truyền miệng cho tới ngày nay.
Một con tàu xuất hiện sau đó mang theo 3 hoàng hậu, những người chăm sóc vết thương cho Arthur rồi hướng thẳng về phía hòn đảo Avalon. Arthur sẽ phục hồi vết thương ở đây và chờ đợi ngày trở lại khi nhân dân cần ông. Vì thế Arthur còn được đặt cho biệt danh “The Once and Future King”
8. Xương cốt của Arthur
Niềm tin về sự trở lại của Arthur đã được lan truyền khắ đất nước của ông trong nhiều năm. Xương của Arthur được tìm thấy tại Tu viện Glastonbury vào năm 1191 nhưng nhiều người nghi ngờ ra thông tin này thực chất chỉ dùng để tạo niềm tin nơi người dân rằng Arthur sẽ trở lại và đánh đuổi kẻ thù xâm lược Norman.
Một vài sử gia có ghi lại việc mai táng xương cốt của Arthur trong một ngôi mộ bằng đá cẩm thạch màu đen vào năm 1278 dưới triều đại vua Eward đệ I.
Dù có thật hay không, huyền thoại về vua Arthur luôn là niềm cảm hứng bất tận cho nhiều tác phẩm văn hóa ở nhiều quốc gia và qua nhiều thời đại. Hơn hàng trăm cuốn sách, hàng chục bộ phim và vô số các giai thoại khác nhau về Arthur đã được ra đời như một minh chứng cho sự trường tồn của Arthur trong lòng mọi người.
Tổng hợp
