Nhắc đến anh hùng Trần Quốc Toản, người dân Việt Nam ta nhớ ngay đến vị anh hùng trẻ tuổi tài cao. Vậy thực sự về xuất thân của Trần Quốc Toản và cái chết kỳ bí của vị anh hùng này ra sao?
Tiểu sử vị anh hùng Trần Quốc Toản
Trần Quốc Toản sinh năm 1267. Năm 15 tuổi, ông đã được phong Hoài Văn Hầu. Trần Quốc Toản sinh ra trong dòng dõi hoàng tộc. Ông lớn lên trong thời gian quân Nguyên chuẩn bị xâm lược nước ta lần thứ hai.
Có vài nghiên cứu gần đây về thân thế của Trần Quốc Toản. Cha của Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản là Vũ Uy Vương Trần Nhật Duy và mẹ là Quận chúa Trần Ý Ninh. Nếu đây là thông tin chính xác thì Trần Quốc Toản là cháu nội của Trần Thái Tông, là cháu gọi Trần Thánh Tông bằng bác và là em họ của Trần Nhân Tông.
| Tên đầy đủ: | Trần Quốc Toản |
| Năm sinh: | 1267 |
| Năm mất: | 1285 |
| Nơi sinh: | Thien Truong, Đại Việt |
| Quốc tịch: | Việt Nam |
| Thời đại nhà: | Nhà Trần |
| Cha: | Trần Nhật Duy |
| Mẹ: | Trần Ý Ninh |
Từ nhỏ, Trần Quốc Toản đã đam mê cung kiếm, luyện võ nghệ, binh thư và được Trần Hưng Đạo khen ngợi. Ông luôn có ý chí muốn giết giặc, bảo vệ đất nước.
Trước 10 năm khi Trần Quốc Toản ra đời, thì quân Đại Việt đã đánh bại quân Nguyên tan tác. Nhưng triều đình nhà Trần luôn biết rằng giặc Nguyên Mông chưa bao giờ từ bỏ ý định. Từ năm 1258 trở đi, hoàng đế Nguyên Mông càng ngày càng có những yêu sách quá quắt và ý định xâm chiếm nước ta càng rõ rệt.
Biết được điều đó, vua Trần Nhân Tông đã triệu tập hội nghị Bình Than để lập kế hoạch. Vua thấy Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản còn nhỏ tuổi nên không cho tham dự. Trần Quốc Toản trong lòng hổ thẹn, phẫn khích, tay bóp nát quả cam lúc nào không hay. Sau đó Quốc Toản lui về, huy động hơn nghìn gia nô và người nhà thân thuộc, sắm vũ khí, đóng chiến thuyền, viết lên cờ sáu chữ: ”Phá cường địch, báo hoàng ân” (破強敵，報皇恩; phá giặc mạnh, báo ơn vua). Sau này, khi đối trận với giặc, tự mình xông lên trước quân sĩ, giặc trông thấy phải lui tránh, không dám chống lại.
Tháng 4/1285, Vua Trần Nhân Tông sai Chiêu Thành Vương , Hòa Văn Hầu Trần Quốc Toản và tướng quân Nguyễn Khoái đánh quân ở Tây Kết. Chỉ sau 1 tháng, quân Nguyên bị đánh bại ở Kinh Thành và Chương Dương.
Trần Quốc Toản – Vị anh hùng tuổi nhỏ tài cao
Tương truyền thuở nhỏ, Trần Quốc Toản rất ham mê cung kiếm, thao luyện võ nghệ, học tập binh thư và được Hưng Đạo vương rất khen ngợi. Khi mới 15 tuổi, thiếu niên này đã hừng hực chí lớn muốn diệt giặc, bảo vệ sự toàn vẹn cho non sông đất nước.
Trước khi Hoài Văn hầu chào đời 10 năm, quân dân Đại Việt đã khiến giặc Nguyên Mông thua tan tác.
Biết rằng giặc Nguyên Mông không bao giờ từ bỏ giấc mộng thôn tính Đại Việt, triều đình nhà Trần một mặt giảng hòa với nhà Nguyên, một mặt tích cực chuẩn bị lực lượng sẵn sàng ứng phó.
Suốt từ năm 1258 trở đi, trong khoảng 1/4 thế kỷ, nhà Trần áp dụng phương sách đối ngoại mềm dẻo, linh hoạt nhưng cũng không kém phần cương quyết. Không ít lần vua Trần khéo léo từ chối những yêu sách quá quắt của Hốt Tất Liệt, hoàng đế Nguyên Mông. Tuy nhiên, khi chúng ta càng nhân nhượng, nhà Nguyên càng tỏ rõ ý đồ và chuẩn bị cho cuộc tấn công xuống nước ta.
Trước nguy cơ đó, tháng 10/1282, vua Trần Nhân Tông triệu tập Hội nghị Bình Than để bàn phương hướng kháng chiến và quyết định lực lượng. Do mới 16 tuổi, Hoài Vương hầu không được mời dự hội nghị. Chàng thiếu niên này vẫn tới bến Bình Than, đòi được vào.
Bị lính canh chặn cửa, Quốc Toản vặn hỏi: “Ta là Hoài Văn hầu, quan gia truyền gọi tất cả vương, hầu tới họp. Ta là hầu, cớ sao không cho vào?”.
Thấy chuyện ầm ĩ bên ngoài, Trần Nhân Tông hỏi ra mới biết chuyện, bèn cho người mang ban cho Hoài Văn hầu một quả cam và khuyên lui bước vì chưa đến tuổi bàn việc nước.
Đại Việt sử ký toàn thư chép: “Vua thấy Hoài Văn hầu Trần Quốc Toản, Hoài Nhân Vương Kiện đều còn trẻ tuổi, không cho dự bàn. Quốc Toản trong lòng hổ thẹn, tay cầm quả cam, bóp nát lúc nào không biết”.
“Sau đó, Quốc Toản lui về, huy động hơn nghìn gia nô và người dân, sắm vũ khí, đóng chiến thuyền, thêu lên cờ sáu chữ: Phá cường địch, báo hoàng ân (phá giặc mạnh, báo ơn vua)”.
Năm 1285, vua Trần Nhân Tông sai Chiêu Thành Vương, Hoài Văn hầu Trần Quốc Toản và tướng quân Nguyễn Khoái đem một nhóm binh lính đón đánh quân Nguyên ở bến Tây Kết. Sách Đại Việt sử ký toàn thư chép: “Khi vào trận với giặc, (Hoài Văn hầu) tự mình xông lên trước quân sĩ, giặc trông thấy phải lui tránh, không dám đối địch”.
Chỉ sau 1 tháng, quân Nguyên bị đánh bại ở Kinh Thành và Chương Dương. Tướng Nguyên là Thoát Hoan, Bình Chương A Lạt phải bỏ chạy qua sông Lô.
Câu chuyện bí ẩn về cái chết của Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản
Nhiều sách sử của Việt Nam đều không đề cập chi tiết tới cái chết của Trần Quốc Toản, thời gian ông mất cũng chưa được thống nhất.
Theo sách Việt sử Kỷ yếu của Trần Xuân Sinh, khi Ô Mã Nhi đánh vào Vân Đồn để cướp lại lương thực, quân của Trần Quốc Toản và Trần Khánh Dư chống trả kịch liệt. Trần Quốc Toản bị thương trong trận đánh này và qua đời ngày 2/2 âm lịch, khi mới 18 tuổi”.
Cũng có sách cho rằng Trần Quốc Toản tử trận trong cuộc chiến đấu với quân Nguyên ở sông Như Nguyệt (sông Cầu) vào tháng 5 năm Ất Dậu (tháng 6 năm 1285).
Còn Đại Việt sử ký Toàn thư chép: “Đến khi Hoài Văn hầu Trần Quốc Toản mất, vua rất thương tiếc, đích thân viết văn tế và gia phong tước Vương”.
Quyển Kinh thế đại điển tự lục trong Nguyên văn loại – sách sử của nhà Nguyên – có viết: “Đến sông Như Nguyệt, Nhật Huyên sai Hoài Văn hầu đến đuổi thì bị giết”.
Nguồn: Sưu tầm
