Theo thông cáo báo chí từ Berkshire Hathaway, phó chủ tịch tập đoàn, tỷ phú Charlie Munger đã ra đi một cách nhẹ nhàng vào sáng ngày 28/11/2023, ở tuổi 99.
Tỷ phú Charlie Munger là một nhà đầu tư lão làng. Ông vốn đã kiếm bộn tiền trước khi trở thành cánh tay phải đắc lực của Warren Buffett tại tập đoàn Berkshire Hathaway.
Theo thông cáo báo chí từ Berkshire Hathaway, ông Munger qua đời vào sáng ngày 28/11/2023. Các thành viên trong gia đình của ông thông báo rằng ông ra đi thanh thản tại một bệnh viện ở California. Ông chuẩn bị tròn 100 tuổi vào ngày đầu năm mới.
Trong một tuyên bố, Chủ tịch Warren Buffett chia sẻ: “Berkshire Hathaway không thể có được ngày hôm nay nếu không có nguồn cảm hứng, trí tuệ và sự chung tay của ông Charlie Munger”.
Bên cạnh vai trò Phó chủ tịch Berkshire Hathaway, tỷ phú Charlie Munger là luật sư bất động sản, Chủ tịch của Nhà xuất bản Daily Journal Corp., hành viên hội đồng quản trị Costco, một nhà từ thiện và một kiến trúc sư.
Tính đến đầu năm 2023, khối tài sản của ông ước tính khoảng 2,3 tỷ USD, một con số đáng để nhiều người nể phục. Charlie Munger chính là cây cao bóng cả của giới tài chính, là hiện thân của sự khôn ngoan trong đầu tư và trong cuộc sống. Và giống như vị anh hùng ông ngưỡng mộ là Benjamin Franklin, cái nhìn sâu sắc của tỷ phú Munger không bao giờ thiếu được sự hài hước.

Một con người với trái tim nhân hậu
Ông Charles Thomas Munger sinh ra ở Omaha vào ngày 1/1/1924. Cha ông là luật sư và mẹ ông xuất thân từ một gia đình giàu có. Giống như Warren Buffett, Munger làm việc tại cửa hàng tạp hóa của ông Buffett khi còn trẻ. Nhưng mãi đến nhiều năm sau, hai người mới trở thành cộng sự của nhau.
Năm 17 tuổi, Munger rời Omaha để đến Đại học Michigan. Hai năm sau, vào năm 1943, ông gia nhập Không quân Mỹ. Quân đội gửi ông đến Viện Công nghệ California ở Pasadena để nghiên cứu khí tượng học. Tại California, ông yêu bà Nancy Huggins và kết hôm năm 1945. Mặc dù chưa hoàn thành chương trình đại học, Munger đã tốt nghiệp Trường luật Harvard năm 1948. Sau đó, cả hai chuyển đến California sinh sống.
Tại đây, Charlie Munger mở công ty luật Munger, Tolles & Olson vào năm 1962 và tập trung quản lý các khoản đầu tư tại quỹ phòng hộ Wheeler, Munger & Co.

Trong cuộc phỏng vấn với Trường Kinh doanh Michigan Ross năm 2017, ông Munger từng chia sẻ rằng gia đình là trên hết. Việc giàu có cũng không quan trọng bằng giữ được đạo đức và có thể giúp đỡ người khác khi họ gặp khó khăn.
Khi ấy, Munger đã có 5 dự án bất động sản. Ông làm cả hai việc song song trong vài năm. Và chỉ trong quãng thời gian đó ông đã có 3-4 triệu USD.
Năm 1975, ông đóng cửa quỹ phòng hộ. Ba năm sau, ông trở thành phó chủ tịch Berkshire Hathaway.
“Suy nghĩ của chúng tôi đồng điệu đến không tưởng”
Năm 1959, ở tuổi 35, Munger trở lại Omaha để đóng cửa công ty luật. Đó là lúc ông được một khách hàng đầu tư giới thiệu với Warren Buffett, khi ấy 29 tuổi. Cả hai bắt đầu thân thiết và giữ liên lạc dù sống sách nhau nửa lục địa.
Buffett nhớ lại trong một cuộc phỏng vấn với tờ Omaha World-Herald vào năm 1977: “Chúng tôi có lối suy nghĩ giống nhau đến mức kỳ lạ. Ông ấy là một chàng trai thông minh và đẳng cấp nhất mà tôi từng gặp”.
Vào năm 2018, Warren Buffett chia sẻ với CNBC: “Chúng tôi chưa bao giờ tranh cãi trong suốt thời gian biết nhau, tính đến nay đã gần 60 năm”. Buffett chia sẻ thêm rằng người bạn thân thiết của ông đã tặng ông món quà tuyệt vời nhất, đó là giúp ông trở thành một người tốt hơn nhờ những lời khuyên.

Cả hai nhà đầu tư huyền thoại đều là những người tập trung vào giá trị cốt lõi. Ông Munger từng nói: “Tất cả các khoản đầu tư thông minh đều là đầu tư giá trị. Anh sẽ thu về nhiều hơn số tiền anh bỏ ra. Anh phải định giá doanh nghiệp để định giá cổ phiếu”.
Trong đợt bùng phát virus corona vào đầu năm 2020, khi Berkshire chịu khoản lỗ khổng lồ 50 tỷ USD trong quý đầu tiên, Munger và Buffett đã thận trọng hơn so với thời kỳ Đại suy thoái.
Dưới sự quản lý của Buffett và Munger, Berkshire đạt mức tăng bình quân hàng năm là 20% từ năm 1965 đến năm 2022, gần gấp đôi tốc độ của Chỉ số S&P 500. Lợi nhuận gộp hàng thập kỷ khiến cặp đôi này trở thành tỷ phú và được nhiều nhà đầu tư yêu mến, nể phục.
Munger đã quyên góp hàng trăm triệu USD cho các tổ chức giáo dục, bao gồm Đại học Michigan, Đại học Stanford và Trường Luật Harvard. Điều kiện Munger đưa ra là trường cần chấp nhận các bản thiết kế tòa nhà của ông.
Năm 2019, ông Munger chia sẻ với CNBC: “Hãy luôn vui vẻ…vì đó là điều khôn ngoan nên làm. Điều đó có khó lắm không? Liệu bạn có thể vui vẻ khi hoàn toàn chìm đắm trong hận thù và oán giận? Tất nhiên là không, vậy tại sao bạn phải làm như vậy?”
Những kinh nghiệm “đổi đời” của tỷ phú đại tài 99 tuổi chia sẻ lại không chỉ áp dụng được trong đầu tư mà còn hướng đến bất kỳ lĩnh vực nào trong cuộc sống, ai cũng có thể học hỏi để dễ dàng đạt được thành công mình mong muốn.
1. Không điều gì dự đoán được tương lai tốt hơn lịch sử
Theo Charlie Munger, có những câu trả lời trị giá hàng tỷ USD trong cuốn sách lịch sử 30 USD. Lịch sử luôn lặp lại, hoặc ít nhất các sự kiện trong tương lai có nét tương đồng với quá khứ. Đó là điều nhiều nhà tư tưởng vĩ đại nhất thế giới đã nhận thấy.

Vậy nên Munger không ngừng đọc về lịch sử và cố gắng xem cách áp dụng khái niệm trong quá khứ vào hiện tại để dự đoán tương lai, đặc biệt là trong các quyết định đầu tư. Đó cũng là cách học hỏi từ sai lầm của người khác để bản thân tránh đi vào “vết xe đổ”.
2. Ngồi và suy nghĩ mỗi ngày
“Cả hai chúng tôi (Charlie Munger và Warren Buffett) đều nhấn mạnh việc mỗi ngày chúng ta cần nên có thời gian để ngồi và suy nghĩ. Điều này rất không phổ biến trong kinh doanh của Mỹ nhưng chẳng sao cả, chúng tôi vẫn thích đọc và suy ngẫm”, Munger nói.
Hầu hết mọi người đều gặp vấn đề trong việc không thể ngồi yên lặng, thậm chí từng có nghiên cứu của ĐH Virginia (Mỹ) cho thấy nhiều người thà tự giật điện còn hơn dành thời gian suy nghĩ một mình. Bertrand Russell, nhà triết học người Anh và người đoạt giải Nobel Văn học, tuyên bố rằng một nửa vấn đề của nhân loại bắt nguồn từ việc con người không thể cảm thấy buồn chán.

Hai nhà đầu tư đại tài đều tự giải quyết được vấn đề này, họ dành thời gian mỗi ngày chỉ để ngồi và suy nghĩ. Điều này giúp họ có xu hướng kiên nhẫn và suy nghĩ thấu đáo hơn trước khi đưa ra bất cứ quyết định đầu tư nào. Munger khuyên bạn nên giảm tốc độ đưa ra quyết định, ngẫm nghĩ nhiều hơn để tìm thời điểm thích hợp, bởi 1 quyết định đúng thời điểm còn đáng giá hơn trăm quyết định khác.
3. Không phải lúc nào cũng cần là người giỏi nhất
“Không phải ai cũng có thể học mọi thứ. Cho dù bạn có cố gắng thế nào đi chăng nữa thì sẽ luôn có người đạt được nhiều thành tựu hơn. Nhưng vậy thì sao chứ, chúng ta đâu cần phải là người đứng đầu thế giới đâu?”, nhà đầu tư 99 tuổi chia sẻ.
Từ khi chưa có gì trong tay đến khi thành công, Munger đều là người khá khiêm tốn và thực tế. Ông biết mình không thể học mọi thứ trên thế giới, không thể giỏi tất cả mọi thứ và sẽ luôn có người thông minh, hiểu biết hơn. Hãy học cách chấp nhận bởi đó là cách thế giới hoạt động. Nhưng quan trọng nhất là thay vì so sánh bản thân với người khác, bạn cần phải nỗ lực để tập trung vào sự tiến bộ của bản thân mình.
4. Dành mỗi ngày để cố gắng trở nên khôn ngoan hơn 1 chút
Charlie Munger từng nói: “Hãy dành mỗi ngày để cố gắng khôn ngoan hơn so với khi bạn thức dậy. Ngày qua ngày, dần dần bạn sẽ nhận được những gì bạn xứng đáng được nhận từ cuộc đời”. Ông dành cả cuộc đời để đọc và tự học, liên hệ những gì mình học được cho công việc và cuộc sống.
Sự tò mò chính là lý do thúc đẩy một người trở nên khôn ngoan hơn một chút mỗi ngày. Tỷ phú 99 tuổi coi việc học giống như lãi suất kép, theo thời gian chắc chắn sẽ sinh lời cao hơn bất cứ khoản đầu tư nào khác.
Nhà đầu tư người Mỹ từng nói rằng có một phẩm chất ở Buffett mà ông đặc biệt đánh giá cao: Khả năng trở thành một “cỗ máy học tập” suốt đời. Chính nhờ khả năng phát triển bản thân của Buffett mà Berkshire Hathaway mới trở thành một trong những tập đoàn được đánh giá cao nhất thế giới khi sở hữu thành tích đầu tư dài hạn tốt nhất trong lịch sử.

Munger khẳng định: “Nếu không học tập suốt đời, bạn sẽ không thành công. Bạn sẽ không tiến xa được trong cuộc sống nếu chỉ dựa vào những gì bạn đã biết”.
5. Vận dụng được tri thức của người khác
Là một người ham đọc sách, nhà đầu tư đại tài tin vào việc nắm vững những điều tốt nhất người khác phát hiện ra là cách nhanh nhất để thành công theo cách của mình. Trong vô số vấn đề và giải pháp trong sách, bạn luôn tìm ra được ít nhất một cách giải quyết vấn đề cụ thể của bản thân.
Munger sử dụng cái mà ông gọi là tư duy đa ngành với các “mô hình tinh thần”. Về cơ bản có nghĩa là không ngừng học hỏi những quan điểm mới về thế giới và sau đó áp dụng chúng vào thực tế.
Trong 1 bài phát biểu, Munger lập luận rằng bạn không thể đưa ra quyết định thông minh chỉ với những sự kiện riêng lẻ. Kiến thức bạn thu thập được từ việc “học tất cả các ý tưởng lớn và tất cả các nguyên tắc lớn” sẽ giúp bạn giải quyết các vấn đề từ các góc độ khác nhau.
Steve Jobs là một bậc thầy trong kiểu suy nghĩ này. Ông lấy cảm hứng từ một chiếc máy nướng bánh mì và sử dụng nó để thiết kế máy tính của mình.
Những câu nói đáng suy ngẫm
“Một người phải có cá tính thì mới có thể ngồi trên một đống tiền và không làm gì. Tôi không tiến lên đỉnh cao bằng cách theo đuổi những cơ hội tầm thường”.
Berkshire Hathaway kết thúc quý III năm nay với lượng tiền mặt kỷ lục hơn 157 tỷ USD. Lý do khối tiền mặt tăng cao đến vậy là cả Munger lẫn Buffett đều sẵn lòng chờ đợi cho đến khi cơ hội đáng chú ý xuất hiện.
Nhiều người sẽ không thể chịu đựng được khi để nhiều tiền đến vậy ngoài thị trường trong lúc chờ cơ hội, nhưng Munger coi đây là lợi thế lớn của Berkshire so với những nhà đầu tư khác.
“Bạn không cần trở nên xuất sắc mà chỉ cần khôn ngoan hơn những người khác một chút trong khoảng thời gian rất, rất dài”.
Munger không cố gắng làm điều không tưởng. Ông không mua cổ phiếu rẻ nhất hay doanh nghiệp tăng trưởng nhanh nhất với hy vọng sẽ tạo ra thành công vượt bậc. Ông hoàn toàn hài lòng với việc trở thành một nhà đầu tư trên trung bình trong thời gian dài.
Tại công ty hợp danh của Munger và tại Berkshire, tỷ suất lợi nhuận trung bình hàng năm của các nhà đầu tư vào khoảng 20% – cao hơn thị trường, nhưng không giúp họ nhân đôi hay nhân ba số vốn.
Theo Munger thì đó là tất cả những gì nhà đầu tư cần làm, miễn là họ có thể duy trì thành tích cao hơn mặt bằng chung trong dài hạn. Con số 20% trong một năm nghe không quá ấn tượng, nhưng hãy lưu ý rằng khoản đầu tư 1.000 USD vào Berkshire trong năm 1964 sẽ đáng giá 38 triệu USD ngày hôm nay.
“Chúng tôi chia các cơ hội đầu tư thành ba nhóm: có, không và quá khó hiểu”.
Munger không phải người hâm mộ chiến lược đầu tư đa dạng hóa, một phần là bởi ông không bao giờ để tiền vào những doanh nghiệp ông không hiểu. Munger và Bufffett đã bỏ lỡ rất nhiều khoản đầu tư tuyệt vời trong 60 năm qua vì nguyên tắc này, nhưng họ cũng tránh được nhiều khoản lỗ.
“Lợi nhuận lớn không nằm ở việc mua hay bán mà đến từ sự chờ đợi”.
Một trong những bài học quan trọng nhất của Munger là 99% công việc của một nhà đầu tư vĩ đại là không làm gì. Mục tiêu của Munger là đặt tiền vào những công ty vĩ đại và để nó nằm yên miễn là những doanh nghiệp đó vẫn vĩ đại – ngay cả khi điều đó có nghĩa là ông không thực hiện bất kỳ động thái nào khác đối với danh mục.
“Nhiều người chỉ số IQ cao là những nhà đầu tư tệ hại vì họ có tính khí thất thường”.
Những người thông minh cũng thường xuyên để mất tiền trên thị trường chứng khoán bởi họ không kiểm soát tốt cảm xúc của bản thân. Ai cũng biết rằng mục tiêu quan trọng của việc đầu tư là mua thấp và bán cao, nhưng trên thực tế rất nhiều người làm điều ngược lại. Khi cổ phiếu tăng đến mức không bền vững và tâm lý phấn khích bùng nổ thì họ đổ tiền vào. Còn khi thị trường lao dốc, họ hoảng sợ và bán tháo.
“Cả hai chúng tôi dành rất nhiều thời gian mỗi ngày chỉ để ngồi và suy nghĩ. Đó là điều rất khác thường trong giới kinh doanh Mỹ”.
Các nhà đầu tư thường rất ngạc nhiên khi biết rằng Munger và Buffett dành phần lớn thời gian trong ngày làm việc để ngồi trong văn phòng và đọc, chứ không phải họp hành, kiểm tra giá cổ phiếu, phân tích báo cáo tài chính hoặc những việc mà các nhà quản lý đầu tư khác thường làm. Munger tin rằng tích lũy kiến thức là cách tốt nhất để đạt được lợi thế cạnh tranh trong đầu tư và cuộc sống.
“Khi tôi còn học ở Trường Luật Harvard, chúng ta hiếm khi giao dịch một triệu cổ phiếu mỗi ngày còn bây giờ chúng ta giao dịch hàng tỷ cổ phiếu. Chúng ta không cần một thị trường chứng khoán có tính thanh khoản cao như vậy”.
Munger có cái nhìn tiêu cực đối sự bùng nổ của việc mua bán cổ phiếu quá thường xuyên, đặc biệt là đối với các ứng dụng miễn phí giao dịch như Robinhood. Ông thấy rằng điều này đánh vào bản năng cờ bạc của công chúng và trái ngược với cách đầu tư đúng đắn: dài hạn, mua và nắm giữ.
Tổng hợp